Uluslararası ticarette kullanılan teslim şekilleri, alıcı ve satıcının sorumluluklarını netleştirerek işlemlerin sağlıklı ilerlemesini sağlar. Incoterms 2020 kuralları içerisinde tanımlanmış olan 11 teslim şeklinden biri olan CIP (Carriage and Insurance Paid To) teslim şekli, satıcının hem taşımayı hem de sigortayı varış yerine kadar ödeme yükümlülüğü getiren önemli bir kuraldır.
Türkçe’ye "Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak" olarak çevrilmektedir ve kısaltılmış biçimi CIP‘dir.
Bu yazımızda, CIP teslim şeklinin ne anlama geldiğini, özelliklerini ve tarafların sorumluluklarını inceleyeceğiz.
CIP Teslim Şekli Nedir?
CIP (Carriage and Insurance Paid To), Incoterms 2020 kuralları kapsamında tanımlanan ve satıcının malları kendi belirlemiş olduğu nakliyeciye teslim etmekle, teslim sorumluluğunu yerine getirdiği bir teslim şeklidir.
Ancak, CIP'nin temel özelliği, satıcının malları nakliyeciye teslim etmesiyle risk her ne kadar alıcıya geçmiş olsa da; satıcının malların varış yerine kadar olan navlun bedelini ödemek ve aynı zamanda nakliyat sigortasını da yaptırıp sigorta ücretini ödemek zorunda olmasıdır.
CIP, Incoterms 2020 kuralları çerçevesinde, satıcıya sigorta yapma zorunluluğu getiren iki ticari terimden birisidir (diğeri CIF'tir).
CIP, tüm taşıma yöntemleri ile kullanılabilen çok modlu bir teslim şeklidir; karayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu ve hatta multimodal taşımalarda kullanılabilir.
CIP Teslim Şeklinin Temel Özellikleri ve İşleyişi
Carriage and Insurance Paid to (CIP) Teslim Şeklinin başlıca özellikleri şunlardır:
- İhracat gümrük işlemlerini ihracatçı firma yapar. İhracat ile ilgili tüm izinleri almak, ihracat vergi ve harçlarını ödemek ihracatçının sorumluluğundadır.
- CIP teslim şeklinde, satıcı malları kendi belirleyeceği ilk taşıyıcıya teslim etmekle, Incoterms 2020'ye göre teslim sorumluluğunu yerine getirmiş olmaktadır. Bu nokta, riskin satıcıdan alıcıya geçtiği noktadır.
- Satıcı, alıcı ile anlaşılmış varış noktasına kadar yapılacak olan taşımanın bedelini ödemekle ve malları olası risklere karşı nakliye sigortası ile sigortalamak ve sigorta bedelini de ödemekle yükümlüdür.
- Taşıyıcının seçimi, taşıma sözleşmesinin yapılması, varış noktasına kadar navlunun ödenmesi ve nakliye sigortasının yapılıp sigorta bedelinin ödenmesi satıcının gerçekleştirmesi gereken önemli sorumluluklardır.
CIP Teslim Şeklinde Sigorta İle İlgili Şartlar
CIP teslim şeklinde satıcının yapması gereken nakliye sigortası ile ilgili Incoterms 2020 kurallarında belirtilen başlıca şartlar şu şekildedir:
- Sigortanın risk kapsamı, Institute Cargo Clauses (A) düzeyinde olmalı ve sigorta poliçesi ürün bedelinin en az %110’unu karşılayacak şekilde düzenlenmelidir.
- Sigorta poliçesi satış sözleşmesinde kullanılan para birimi cinsi üzerinden tanzim edilmelidir.
- Sigorta, asgari olarak, malların nakliyeciye teslim noktasında başlamalı ve varış yerine kadar olan taşımayı kapsamalıdır.
- Savaş ve grev klozlarına Incoterms 2020 kurallarında özel atıf yapılmış; bu iki klozun sigorta belgesine alıcının masrafları karşılaması şartıyla eklenebileceği belirtilmiştir.
- Satıcı, yapmış olduğu nakliye sigortasının detaylarını gösteren sigorta poliçesini veya sertifikasını alıcıya temin etmekle mükelleftir.
CIP Teslim Şeklinde Satıcının (İhracatçı) Sorumlulukları
Carriage and Insurance Paid to (CIP) Teslimde İhracatçının Sorumlulukları özetle şunlardır:
- Satıcı, satış sözleşmesi kapsamına uygun olarak malları hazırlar.
- İhracat ile ilgili gümrük işlemlerini tamamlar ve oluşan giderleri karşılar.
- Satıcı, taşıma acentesi ile anlaşmaya vararak varış yerine kadar olan navlun bedelini öder.
- Satıcı, varış yerine kadar geçerli olmak üzere nakliye sigortasını yapar ve sigorta bedelini öder.
- Satıcının teslim görevi ve malla ilgili riskin alıcıya geçtiği an, malların taşıyıcıya teslim edilmesi ile beraber son bulur. Bu noktadan itibaren navlun ödemesi hariç tüm masraf ve riskler alıcıya ait olmaktadır.
- Satıcının bir diğer yükümlülüğü de yüklemenin gerçekleştiğini ve muhtemel varış tarihini alıcıya bildirmektir.
- Düzenlenen taşıma belgesini ve gerekli diğer belgeleri ödeme şeklini de dikkate alarak alıcıya gönderir.
CIP Teslim Şeklinde Alıcının (İthalatçı) Sorumlulukları
Carriage and Insurance Paid to (CIP) Teslimde İthalatçının Sorumlulukları şunlardır:
- Alıcının ilk sorumluluğu, satış sözleşmesi maddelerine uygun olarak mal bedelini ödemektir.
- Malların varış yerinde boşaltma işlemi normal şartlar altında alıcının yükümlülüğündedir.
- İthalat işlemlerini yapmak, gümrük belgelerini düzenlemek ve gümrük işlemleri sırasında oluşan vergi ve harçları ödemek CIP teslim şeklinde alıcıya aittir.
- Alıcı, eğer taşıma sözleşmesinde varış noktasında boşaltma masrafları ve liman ücretleri kendi üzerine gözüküyorsa bu masrafları ödeyip gecikmeksizin malı teslim almalıdır.
CIP Teslim Şeklinde Risk ve Masrafların Transfer Noktası
CIP Teslim Şeklinde Risk ve Masrafların Transfer Noktası birbirinden ayrılır ve bu teslim şeklinin en belirgin özelliğidir:
- Mallarla ilgili risk, satıcının malları kendi belirlediği taşıyıcıya teslim ettiği anda (genellikle satıcının kendi ülkesinde) alıcıya geçer.
- Ancak masraflar (navlun ve sigorta primi) satıcı tarafından alıcı ile anlaşılan varış yerine kadar ödenir. Varış yerindeki boşaltma masrafları ve ithalat maliyetleri ise alıcıya aittir.