Uluslararası ticarette alıcı ve satıcının sorumluluklarını, risklerini ve masraflarını belirleyen Incoterms kuralları, işlemlerin şeffaf ve sorunsuz ilerlemesi için temel bir çerçeve sunar.
Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından yayımlanan Incoterms 2020 kuralları, 1 Ocak 2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yeni versiyon, Incoterms'ün fiili uygulamasını ve kullanımını daha net, kullanıcı dostu bir yapıyla ve maddelerin birbirleriyle daha iyi karşılaştırılabilirliği ile basitleştirmeyi hedeflemektedir.
ICC'ye göre, bu Incoterms kuralları, değişen ticari uygulamaları, yeni finansman ve sigorta kapsamlarını ve artan güvenlik gereksinimlerini de dikkate almaktadır.
Incoterms 2020'nin Getirdiği Başlıca Değişiklikler
Incoterms 2020'nin getirdiği en önemli değişikliklere kısaca göz atalım:
- DAT'den DPU'ya Değişim: Daha önceki versiyonda yer alan DAT (Delivered at Terminal) maddesi, DPU (Delivered at Place Unloaded) olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklikle, gelecekte herhangi bir (anlaşılmış) yerin (sadece terminal değil) varış noktası olabileceği netleştirilmiştir.
- FCA Kuralı ve Gemiye Yükleme Konşimentosu: Incoterms 2020, piyasanın 'gemiye yükleme' (on-board) konşimentosuna yönelik kanıtlanmış talebini ve FCA (Free Carrier) maddesini yansıtmaktadır. Artık alıcılar ve satıcılar, alıcının kendi taşıyıcısına, malları yükledikten sonra satıcıya bir 'gemiye yükleme' konşimentosu düzenlemesi talimatını vermesi konusunda anlaşabilirler. Aynı zamanda, satıcı da bu konşimentoyu alıcıya teslim etmekle yükümlüdür. Bu süreç tipik olarak aracı bankalar aracılığıyla gerçekleştirilir.
- Sigorta Kapsamındaki Güncellemeler: Incoterms 2020, CIF (Cost Insurance Freight) ve CIP (Carriage Insurance Paid) maddelerindeki sigorta kapsamını güncel ticari uygulamalara uyarlamıştır. Daha önceki kurallarda satıcı, alıcı lehine belirli standart riskleri kapsayan asgari düzeyde sigorta yaptırıyordu. Yeni kurallara göre, bu asgari teminat CIF için devam ederken, CIP için standart sigorta kapsamı daha kapsamlı 'tüm riskler' teminatına yükseltilmiştir.
- Kendi Taşıma Aracıyla Nakliye İmkanı: Incoterms 2020, FCA, DAP, DPU ve DDP maddelerinde, giderek daha fazla satıcı veya alıcının malların taşınmasını kendi taşıma araçlarıyla organize etmesini dikkate almaktadır. Daha önce, malların üçüncü bir tarafça taşınacağı varsayılıyordu. Ancak, alıcı veya satıcı kendi taşıma araçlarını kullanmak istediği durumlar olduğu netleşmiştir. Bu nedenle, Incoterms'de gelecekte ya bir taşıma sözleşmesi yapma ya da sadece gerekli taşımayı kendi organize etme imkanı bulunmaktadır.
- Güvenlik Gereksinimlerinin Yansıtılması: Incoterms 2020 maddeleri, malların taşınmasına yönelik sürekli artan güvenlik gereksinimlerini dikkate almakta ve gelecekte güvenlik yükümlülüklerinin ve bunlarla ilgili masrafların dağılımına ilişkin açık kurallar içerecektir.
Kuralların Daha Erişilebilir ve Kullanıcı Dostu Hale Gelmesi
Yeni Incoterms kuralları, daha önceki versiyonlara göre daha erişilebilir ve kullanımı daha kolay hale getirilmiştir:
- Incoterms maddelerine ilişkin yorumlar detaylı grafiklerle desteklenmiş ve maddelerin kullanımına, yanlış anlaşılmaları çözmeye dair güncel ipuçları eklenmiştir.
- Yeni kurallar, kuralların temel noktalarına ilişkin detaylı bir giriş içermektedir. Bu, belirli bir işlem için uygun maddenin seçilmesini ve satış sözleşmesi ile taşıma veya sigorta sözleşmeleri arasındaki ilişkinin anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır.
- Incoterms, ilk defa her bir maddede yer alan münferit kurallara ilişkin bir genel bakış sunmaktadır. Bu, fiyat ve maddi riskin geçişi gibi konuların farklı maddelerdeki karşılaştırılabilirliğini kolaylaştırmaktadır.
- On bir maddenin her birinde yer alan on bölüm, tipik bir mal satışının olaylar dizisine karşılık gelecek şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Incoterms Kuralları: Sözleşme İçindeki Yeri ve Versiyonlar
Incoterms kuralları, uluslararası ticaret için merkezi bir kural seti olsa da, tam bir satış sözleşmesi teşkil etmez; ancak sözleşmenin bir parçası haline gelirler.
Incoterms'ün tüm önceki versiyonları geçerliliğini korumaktadır.
Eğer sözleşmede hangi versiyonun kullanılacağına dair bir yıl belirtilmemişse, şu kurallar uygulanır: 31 Aralık 2019'a kadar Incoterms 2010 uygulanır.
1 Ocak 2020'den itibaren ise Incoterms 2020 uygulanır. İlgili yıl açıkça belirtildiği takdirde, daha eski Incoterms versiyonları da uluslararası satış sözleşmelerinde uygulanabilir.
Sonuç: Incoterms 2020'nin Önemi
Incoterms 2020 kuralları, dış ticaret işlemlerinin şeffaflığını, öngörülebilirliğini ve güvenliğini artıran önemli güncellemeler içermektedir.
Ticari tarafların hak ve yükümlülüklerini netleştiren bu kuralların doğru anlaşılması, sözleşmelerde güncel versiyona (Incoterms 2020) atıf yapılması ve doğru teslim şeklinin seçilmesi uluslararası ticarette başarı için büyük önem taşır.